מעשה יג מז' בעטלערס חלק א
מפתחות ספורי מעשיות - מעשה יג מז' בעטלערס חלק א - מעשה יג מז' בעטלערס חלק ב - מעשה יג מז' בעטלערס חלק ג - מעשה יג מז' בעטלערס חלק ד - מעשה יג מז' בעטלערס חלק ה - מעשה יג מז' בעטלערס חלק ו
אִיךְ וֶועל אַייךְ דֶערְצֵיילְן. וִוי אַזוֹי מֶען אִיז אַמָאל פְרֵיילֶעךְ גֶעוֶוען.
מַעֲשֶׂה אַמָאל אִיז גֶעוֶוען אַ מֶלֶךְ, דֶער מֶלֶךְ הָאט גֶעהַאט אַ בֶּן יָחִיד, הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעוָואלְט אָפְּגֶעבְּן דִי מְלוּכָה זַיין זוּן בְּחַיָיו (דְהַיינוּ פַאר זַיין לֶעבְּן). הָאט עֶר גֶעמַאכְט אַ גְרוֹיסְן בַּאל. אוּן וֶוען דֶער מֶלֶךְ מַאכְט אַ בַּאל אִיז בְּוַודַאי זֵייעֶר פְרֵילֶעךְ. בִּפְרַט הַיינְט, וָואס עֶר הָאט אָפְּגֶעגֶעבְּן דִי מְלוּכָה זַיין זוּן בַּיים לֶעבְּן, אִיז אַ וַודַאי גֶעוֶוען זֵייעֶר אַ גְרוֹיסֶע שִׂמְחָה. אוּן סֶע אִיז דָארְט גֶעוֶוען אוֹיף דֶעם בַּאל אַלֶע שָׂרֵי מְלוּכָה. אוּן אַלֶע דוּכְסִים אוּן אַלֶע שְׂרָרוֹת. אוּן מֶען אִיז זֵייעֶר פְרֵיילֶעךְ גֶעוֶוען אוֹיף דֶעם בַּאל. אוּן דִי מְדִינָה הָאט אוֹיךְ הַנָאָה גֶעהַאט פוּן דֶעם וָואס דֶער מֶלֶךְ גִיט אָפּ דִי מְלוּכָה זַיין זוּן בַּיים לֶעבְּן. וָוארְן סֶע אִיז אַ גְרוֹיסֶער כָּבוֹד דֶעם מֶלֶךְ. אוּן סֶע אִיז דָארְט זֵייעֶר אַ שִׂמְחָה גֶעוֶוען. אוּן סֶע אִיז דָארְט גֶעוֶוען אַלֶערְלֵיי זַאכְן פוּן שִׂמְחָה. קַאפֶּעלְיֶיעס אוּן קָאמֶעדְיֶיעס אוּן דֶעסְט גְלַייכְן, אוּן אַלְדִינְג וָואס סֶע נִיצְט נָאר צוּ שִׂמְחָה, אִיז אַלְץ דָארְט גֶעוֶוען אוֹיף דֶעם בַּאל.
אַז זֵיי זֶענֶען שׁוֹין זֵייעֶר פְרֵיילֶעךְ גֶעוָוארְן, הָאט זִיךְ דֶער מֶלֶךְ אוֹיפְגֶעשְׁטֶעלְט, אוּן הָאט גֶעזָאגְט צוּם זוּן, בַּאֲשֶׁר אִיךְ בִּין אַ שְׁטֶערְן זֶעעֶר, זֶע אִיךְ אַז דוּ וֶועסְט אַמָאל אַרָאפּ פוּן דֶער מְלוּכָה, בְּכֵן זָאלְסְטוּ זֶען אַז דוּ זָאלְסְט נִישְט הָאבְּן קֵיין עַצְבוּת, (דְהַיינוּ קֵיין טְרוֹיעֶרִיקַייט) אַז דוּ וֶועסְט אַרָאפּ פוּן דֶער מְלוּכָה, נָאר דוּ זָאלְסְט פְרֵיילֶעךְ זַיין. אוּן אַז דוּ וֶועסְט פְרֵיילֶעךְ זַיין וֶועל אִיךְ אוֹיךְ פְרֵיילֶעךְ זַיין, אַפִילוּ אַז דוּ וֶועסְט הָאבְּן עַצְבוּת, וֶועל אִיךְ אוֹיךְ פְרֵיילֶעךְ זַיין, וָואס דוּ בִּיסְט קֵיין מֶלֶךְ נִישְט, וָוארְן דוּ קֶערְסְט זִיךְ קֵיין מֶלֶךְ נִישְט צוּ זַיין, וָוארְן דוּ בִּיסְט זִיךְ נִישְט פְרֵיילֶעךְ. (כְּלוֹמֶר אַז דוּ בִּיסְט אַזוֹי אַ מֶענְטְשׁ וָואס דוּ קָאנְסְט דִיךְ נִישְט דֶערְהַאלְטְן אַז דוּ זָאלְסְט תָּמִיד פְרֵיילֶעךְ זַיין אַפִילוּ אַז דוּ גֵייסְט אַרָאפּ פוּן דֶער מְלוּכָה, קֶערְסְטוּ נִישְט זַיין קֵיין מֶלֶךְ) לוּשְׁמִיר אַז דוּ וֶועסְט פְרֵיילֶעךְ זַיין, וֶועל אִיךְ מְשׁוּנָה פְרֵיילֶעךְ זַיין.
הָאט דֶער בֶּן מֶלֶךְ אָפְּגֶענוּמֶען דִי מְלוּכָה זֵייעֶר שַׁארְף. אוּן עֶר הָאט זִיךְ גֶעמַאכְט שָׂרֵי מְלוּכָה. אוּן הָאט גֶעהַאט דוּכְסִים אוּן שָׂרִים אוּן חַיִל. אוּן דֶער בֶּן מֶלֶךְ אִיז גֶעוֶוען אַ חָכָם, אוּן עֶר הָאט זֵייעֶר לִיבּ גֶעהַאט חָכְמָה. אוּן סֶע אִיז בַּיי אִים גֶעוֶוען גְרוֹיסֶע חַכָמִים. אוּן וֶוער סֶע אִיז צוּ אִים גֶעקוּמֶען מִיט עֶפֶּעס אַ חָכְמָה, אִיז עֶר בַּיי אִיהם זֵייעֶר חָשׁוּב גֶעוֶוען. אוּן עֶר פְלֶעגְט זֵיי גֶעבְּן גְרוֹיס כָּבוֹד אוּן עַשִׁירוֹת פַאר דֶער חָכְמָה. וָואס אִיטְלֶעכֶער הָאט גֶעוָואלְט הָאט עֶר אִים גֶעגֶעבְּן. אֵיינֶער הָאט גֶעוָואלְט גֶעלְט, הָאט עֶר אִים גֶעגֶעבְּן גֶעלְט. אֵיינֶער הָאט גֶעוָואלְט כָּבוֹד, הָאט עֶר אִים גֶעגֶעבְּן כָּבוֹד. אַלְץ פַאר דֶער חָכְמָה. אוּן מַחְמַת סֶע אִיז בַּיי אִים זֵייעֶר חָשׁוּב גֶעוֶוען חָכְמָה. הָאבְּן זֵיי זִיךְ אַלֶע גֶענוּמֶען צוּ חָכְמָה, אוּן דִי גַאנְצֶע מְדִינָה הָאט עוֹסֵק גֶעוֶוען אִין חָכְמוֹת. וָוארְן דֶער הָאט גֶעוָואלְט גֶעלְט, כְּדֵי עֶר זָאל נֶעמֶען גֶעלְט דֶערְפַאר. אוּן דֶער הָאט גֶעוָואלְט חְשִׁיבוּת אוּן כָּבוֹד. אוּן מַחְמַת זֵיי הָאבְּן אַלֶע עוֹסֵק גֶעוֶוען נָאר אִין חָכְמוֹת. אִיבֶּער דֶעם הָאבְּן זֵיי דָארְט אִין דֶער מְדִינָה פַארְגֶעסְן תַּכְסִיסֵי מִלְחָמָה (כְּלוֹמֶר וִוי אַזוֹי אַ מִלְחָמָה צוּ פִירְן) וָוארְן זֵיי הָאבְּן אַלֶע עוֹסֵק גֶעוֶוען נָאר אִין חָכְמוֹת. בִּיז דֶער קְלֶענְסְטֶער פוּן דֶער מְדִינָה. אִיז גֶעוֶוען דֶער גְרֶעסְטֶער חָכָם אִין אַ אַנְדֶערֶע מְדִינָה. אוּן דִי חַכָמִים פוּן דֶער מְדִינָה זֶענֶען גֶעוֶוען זֵייעֶר וִוילְד גְרוֹיסֶע חַכָמִים. וּמַחְמַת דִי חָכְמוֹת, זֶענֶען דִי חַכָמִים פוּן דֶער מְדִינָה אַרַיינְגֶעפַאלְן אִין אַפִּיקוֹרְסוּת אַרַיין. אוּן הָאבְּן דֶעם בֶּן מֶלֶךְ אוֹיךְ אַרַיינְגֶעצוֹיגְן אִין אַפִּיקוֹרְסוּת אַרַיין. לוּשְׁמִיר דֶעם פְּרָאסְטְן עוֹלָם הָאט דָאס נִישְט גֶעשַׁאט, זֵיי זֶענֶען נִישְט אַרַיינְגֶעפַאלְן אִין דֶעם אַפִּיקוֹרְסוּת אַרַיין. וָוארְן סֶע גֶעוֶוען אַ גְרוֹיס טִיפְקַייט אִין זֵייעֶר חָכְמָה פוּן דִי חַכָמִים. הָאט דֶער פְּרָאסְטֶער עוֹלָם נִישְט גֶעקָאנְט אַרַיינְגֵיין אִין זֵייעֶרֶע חָכְמוֹת. אִיבֶּער דֶעם הָאט עֶס זֵיי נִישְט גֶעשַׁאט. נָאר דִי חַכָמִים אוּן דֶער בֶּן מֶלֶךְ זֶענֶען אַפִּיקוֹרְסִים גֶעוָוארְן.
אוּן דֶער בֶּן מֶלֶךְ מַחְמַת סֶע אִיז אִין אִים גֶעוֶוען טוֹב, וָוארְן עֶר אִיז גֶעבּוֹירְן גֶעוָוארְן מִיט טוֹב, אוּן עֶר הָאט גֶעהַאט גוּטֶע מִדוֹת. פְלֶעגְט עֶר זִיךְ צוּ דֶערְמַאנֶען אַלֶע מָאל, וואוּ בִּין אִיךְ אִין דֶער וֶועלְט. וָואס טוּ אִיךְ. אוּן פְלֶעגְט זֵייעֶר אַ גְרוֹיסְן קְרֶעכְץ טָאן, אוּן פְלֶעגְט זֵייעֶר זִיפְצְן דְרוֹיף. עֶר פְלֶעגְט זִיךְ דֶערְמַאנֶען, וָואס טַייטְשׁ אִיךְ זָאל פַארְגֵיין[1] אִין אַזוֹינֶע זַאכְן, וָואס טוּט זִיךְ מִיט מִיר, וואוּ בִּין אִיךְ אִין דֶער וֶועלְט, אוּן פְלֶעגְט זֵייעֶר זִיפְצְן. לוּשְׁמִיר תֵּיכֶּף וִוי בַּאלְד עֶר הָאט אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ נִיצְן מִיט זַיין שֵׂכֶל, אִיז וִוידֶער בַּיי אִים שְׁטַארְק גֶעוָוארְן דִי חָכְמוֹת פוּן אַפִּיקוֹרְסוּת. אוּן אַזוֹי אִיז גֶעוֶוען כַּמָה פְּעָמִים, וָואס עֶר פְלֶעגְט זִיךְ אַלְץ צוּ דֶערְמַאנֶען וואוּ אִיז עֶר אִין דֶער וֶועלְט, וָואס טוּט עֶר וְכוּ' כַּנַּ"ל. אוּן פְלֶעגְט קְרֶעכְצְן אוּן זִיפְצְן. נָאר תֵּיכֶּף וִוי עֶר הָאט אָנְגֶעהוֹיבִּין צוּ נִיצְן מִיט דֶעם שֵׂכֶל, אִיז בַּיי אִים וִוידֶער שְׁטַארְק גֶעוָוארְן דָאס אַפִּיקוֹרְסוּת כַּנַּ"ל.
וַיְהִי הַיּוֹם. אוּן סֶע גֶעוֶוען אַ בְּרִיחָה אִין אַ מְדִינָה. זֶענֶען זֵיי אַלֶע צוּלָאפְן[2] גֶעוָוארְן. וִוי זֵיי זֶענֶען אַנְטְלָאפְן גֶעוָוארְן, זֶענֶען זֵיי גֶעגַאנְגֶען דוּרְךְ א וַואלְד. הָאבְּן זֵיי דָארְט פַארְלוֹירְן צְוֵויי קִינְדֶער, אַ זָכָר אוּן אַ נְקֵבָה. אֵיינֶער הָאט פַארְלוֹירְן אַ זָכָר, אוּן אֵיינֶער הָאט פַארְלוֹירְן אַ נְקֵבָה. אוּן זֵיי זֶענֶען נָאךְ גֶעוֶוען קְלֵיינֶע קִינְדֶער. פוּן פִיר פִינְף יָאר. דִי קִינְדֶערְלֶעךְ הָאבְּן נִישְט גֶעהַאט וָואס צוּ עֶסְן, הָאבְּן זֵיי גֶעשְׁרִיגְן אוּן גֶעוֵויינְט, וָוארְן זֵיי הָאבְּן נִישְט גֶעהַאט וָואס צוּ עֶסְן. דֶערְוַוייל אִיז צוּ זֵיי אָנְגֶעקוּמֶען אַ בֶּעטְלֶער, עֶר אִיז גֶעגַאנְגֶען מִיט דִי טָארְבֶּעס[3]. הָאבְּן דִי קִינְדֶער אָנְגֶעהוֹיבְּן טְשֶׁעפֶּען זִיךְ צוּ אִים, אוּן צוּ טוּלֶען זִיךְ צוּ אִים. הָאט עֶר זֵיי גֶעגֶעבְּן בְּרוֹיט, הָאבְּן זֵיי גֶעגֶעסְן. הָאט עֶר זֵיי גֶעפְרֶעגְט, פוּן וַואנֶעט[4] קוּמְט אִיר אַהֶער. הָאבְּן זֵיי אִים גֶעעֶנְפֶערְט מִיר וֵוייסְן נִיט, וָוארְן זֵיי זֶענֶען גֶעוֶוען קְלֵיינֶע קִינְדֶער.
הָאט עֶר אָנְגֶעהוֹיבְּן אַוֶועק צוּ גֵיין פוּן זֵיי. הָאבְּן זֵיי אִים גֶעבֶּעטְן, אַז עֶר זָאל זֵיי נֶעמֶען מִיט זִיךְ, הָאט עֶר זֵיי גֶעזָאגְט דָאס וִויל אִיךְ נִישְט, אַז אִיר זָאלְט גֵיין מִיט מִיר. דֶערְוַוייל הָאבְּן זֵיי אַ קוּק גֶעטָאן, אִיז דֶער בֶּעטְלֶער בְּלִינְד. אִיז בַּיי זֵיי אַ חִידוּשׁ גֶעוֶוען, אַז עֶר אִיז בְּלִינְד, וִוי אַזוֹי וֵוייסְט עֶר צוּ גֵיין (אוּן צוּם אֶמֶת, אִיז דָאס אַלֵיין אַ חִידוּשׁ, וָואס דִי קִינְדֶער אִיז דָאס קָשֶׁה גֶעוֶוען. וָוארְן זֵיי זֶענֶען זִיךְ קְלֵיינֶע קִינְדֶער גֶעוֶוען. לוּשְׁמִיר זֵיי זֶענֶען גֶעוֶוען קְלוּגֶע קִינְדֶער, אִיבֶּער דֶעם אִיז דָאס בַּיי זֵיי אַ חִידוּשׁ גֶעוֶוען) הָאט עֶר זֵיי גֶעבֶּענְטְשְׁט (דֶער בְּלִינְדֶער בֶּעטְלֶער), אִיר זָאלְט זַיין אַזוֹי וִוי אִיךְ, אִיר זָאלְט זַיין אַזוֹי אַלְט וִוי אִיךְ. אוּן עֶר הָאט זֵיי אִיבֶּערְגֶעלָאזְט נָאךְ בְּרוֹיט, אוּן עֶר אִיז זִיךְ אַוֶועקְגֶעגַאנְגֶען. הָאבְּן דִי קִינְדֶער פַארְשְׁטַאנֶען, אַז הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ הָאט אוֹיף זֵיי הַשְׁגָחָה גֶעהַאט, אוּן עֶר הָאט זֵיי צוּגֶעשִׁיקְט[5] אַהֶער אַ בְּלִינְדְן בֶּעטְלֶער, עֶר זָאל זֵיי גֶעבְּן עֶסְן
[6].
דֶערְנָאךְ אִיז בַּיי זֵיי אוֹיסְגֶעגַאנְגֶען דָאס בְּרוֹיט. הָאבְּן זֵיי וִוידֶער אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ שְׁרַייעֶן עֶסְן. דֶערְנָאךְ אִיז גֶעוָוארְן נַאכְט, הָאבְּן זֵיי דָארְט אִיבֶּערְגֶענֶעכְטִיגְט. אִין דֶערְפְרִי, הָאבְּן זֵיי וַוייטֶער נִישְׁט גֶעהַאט צוּ עֶסְן, הָאבְּן זֵיי גֶעשְׁרִיגְן אוּן גֶעוֵויינְט. דֶערְוַוייל, אִיז וִוידֶער אָנְגֶעקוּמֶען אַ בֶּעטְלֶער, וָואס עֶר אִיז גֶעוֶוען אַ טוֹיבֶּער, הָאבְּן זֵיי אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ אִים צוּ רֶעדְן, וַוייזְט עֶר זֵיי מִיט דִי הֶענְט אוּן זָאגְט צוּ זֵיי: אִיךְ הֶער גָאר נִישְט. אוּן דֶער בֶּעטְלֶער הָאט זֵיי אוֹיךְ גֶעגֶעבְּן בְּרוֹיט צוּ עֶסְן, אוּן הָאט אָנְגֶעהוֹיבְּן אַוֶועק צוּ גֵיין פוּן זֵיי. הָאבְּן זֵיי אוֹיךְ גֶעוָואלְט, אַז עֶר זָאל זֵיי נֶעמֶען מִיט זִיךְ, הָאט עֶר נִישְׁט גֶעוָואלְט. אוּן עֶר הָאט זֵיי אוֹיךְ גֶעבֶּענְטְשׁט, אַז אִיר זָאלְט זַיין אַזוֹי וִוי אִיךְ. אוּן הָאט זֵיי אוֹיךְ גֶעלָאזְט בְּרוֹיט, אוּן אִיז זִיךְ אַוֶועקְגֶעגַאנְגֶען.
דֶערְנָאךְ אִיז בַּיי זֵיי דָאס בְּרוֹיט אוֹיךְ אוֹיסְגֶעגַאנְגֶען, הָאבְּן זֵיי וִוידֶער גֶעשְׁרִיגְן כַּנַּ"ל. אִיז וִוידֶער גֶעקוּמֶען צוּ זֵיי אַ בֶּעטְלֶער, וָואס עֶר אִיז גֶעוֶוען אַ כְּבַד פֶּה. (כְּלוֹמֶר עֶר הָאט גֶעשְׁטָאמְפְּלְט מִיט דֶעם מוֹיל) הָאבְּן זֵיי אָנְגֶעהוֹיבְּן מִיט אִים צוּ שְׁמוּעֶסְן. הָאט עֶר גֶעשְׁטָאמְפְּלְט זַיינֶע רֵייד. הָאבְּן זֵיי נִישְט גֶעוואוּסְט וָואס עֶר רֶעדְט, אוּן עֶר הָאט יָא גֶעוואוּסְט וָואס זֵיי רֶעדְן. נָאר זֵיי הָאבְּן נִישְט גֶעוואוּסְט וָואס עֶר רֶעדְט, וָוארְן עֶר הָאט גֶעשְׁטָאמְפְּלְט. הָאט דֶער בֶּעטְלֶער זֵיי אוֹיךְ גֶעגֶעבְּן בְּרוֹיט צוּ עֶסְן. אוּן אִיז זִיךְ אוֹיךְ אַוֶועקְגֶעגַאנְגֶען אוּן הָאט זֵיי אוֹיךְ גֶעבֶּענְטְשׁ, אַז זֵיי זָאלְן זַיין וִוי עֶר, אוּן אִיז זִיךְ אַוֶועקְגֶעגַאנְגֶען כַּנַּ"ל.
דֶערְנָאךְ אִיז וִוידֶער גֶעקוּמֶען אַ בֶּעטְלֶער, וָואס עֶר הָאט גֶעהַאט אַ קְרוּמֶען הַאלְדְז. אִיז אוֹיךְ אַזוֹי גֶעוֶוען כַּנַּ"ל, דֶערְנָאךְ אִיז וִוידֶער גֶעקוּמֶען אַ בֶּעטְלֶער, אַ הוֹיקֶער. דֶערְנָאךְ אִיז וִוידֶער גֶעקוּמֶען אַ בֶּעטְלֶער, אָן הֶענְט. דֶערְנָאךְ אִיז גֶעקוּמֶען אַ בֶּעטְלֶער, אָן פִיס. אוּן אִיטְלֶעכֶער הָאט זֵיי גֶעגֶעבְּן בְּרוֹיט. אוּן הָאט זֵיי גֶעבֶּענְטְשׁ. אַז זֵיי זָאלְן זַיין אַזוֹי וִוי עֶר, גָאר אַזוֹי וִוי יֶענֶע בֶּעטְלֶערְס כַּנַּ"ל.
דֶערְנָאךְ, אִיז בַּיי זֵיי וַוייטֶער דָאס בְּרוֹיט אוֹיסְגֶעגַאנְגֶען. הָאבְּן זֵיי אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ גֵיין אִין יִשׁוּב אַרַיין, בִּיז זֵיי זֶענֶען גֶעקוּמֶען צוּ אַ וֶועג. זֶענֶען זֵיי גֶעגַאנְגֶען מִיט דֶעם וֶועג. בִּיז זֵיי זֶענֶען גֶעקוּמֶען צוּ א דָארְף. זֶענֶען דִי קִינְדֶער אַרַיינְגֶעגַאנְגֶען אִין אַ שְׁטוּבּ אַרַיין. הָאט מֶען אוֹיף זֵיי רַחְמָנוֹת גֶעהַאט. אוּן מֶע הָאט זֵיי גֶעגֶעבְּן בְּרוֹיט. זֶענֶען זֵיי וַוייטֶער אִין אַ שְׁטוּבּ אַרַיינְגֶעגַאנְגֶען. הָאט מֶען זֵיי דָארְט אוֹיךְ גֶעגֶעבְּן בְּרוֹיט. פְלֶעגְן זֵיי גֵיין אִין דִי הַייזֶער. הָאבְּן זֵיי גֶעזֶען סֶע גוּט, מֶע גִיט זֵיי בְּרוֹיט, הָאבְּן דִי קִינְדֶער צְוִוישְׁן זִיךְ גֶעמַאכְט אַז זֵיי זָאלְן תָּמִיד זַיין אִין אֵיינֶעם. אוּן זֵיי הָאבְּן זִיךְ גֶעמַאכְט גְרוֹיסֶע טָארְבֶּעס. אוּן זֶענֶען גֶעגַאנְגֶען אִין דִי הַייזֶער. אוּן זֶענֶען גֶעגַאנְגֶען אוֹיף אַלֶע שִׂמְחוֹת, אוֹיף בְּרִית'ן אוּן אוֹיף חַתוּנוֹת. אוּן זֵיי זֶענֶען גֶעגַאנְגֶען וַוייטֶער, אוּן זֶענֶען גֶעגַאנְגֶען אִין שְׁטָעט אַרַיין. אוּן זֶענֶען גֶעגַאנְגֶען אִין דִי הַייזֶער, אוּן זֶענֶען גֶעגַאנְגֶען אוֹיף דִי יְרִידִים. אוּן פְלֶעגְן זִיצְן צְוִוישְׁן דִי בֶּעטְלֶערְס, אַזוֹי וִוי זֵי זִיצְן דָארְט אוֹיף דִי פְּרִיזְבֶּעס מִיט דִי טֶעלֶער. בִּיז דִי קִינְדֶער זֶענֶען שׁוֹין גֶעוֶוען מְפוּרְסָמִים בַּיי אַלֶע בֶּעטְלֶערְס. וָוארְן אַלֶע הָאבְּן זֵיי גֶעקֶאנְט, אוּן הָאבְּן פוּן זֵיי גֶעוואוּסְט, אַז דָאס זֶענֶען דִי קִינְדֶערְלֶעךְ, וָואס זֵי זֶענֶען פַארְפַאלְן גֶעוָוארְן אִין וַואלְד כַּנַּ"ל.
אַמָאל אִיז גֶעוֶוען אַ גְרוֹיסֶער יְרִיד, אִין אַ גְרוֹיסֶער שְׁטָאט. זֶענֶען אַהִין גֶעגַאנְגֶען אַלֶע בֶּעטְלֶערְס, אוּן דִי קִינְדֶער זֶענֶען אוֹיךְ אַהִין גֶעגַאנְגֶען. אִיז גֶעקוּמֶען דִי בֶּעטְלֶערְס אוֹיף דֶער דֵעָה, אַז זֵיי זָאלְן מְשַׁדֵךְ זַיין דִי צְוֵוי קִינְדֶער, אַז זֵיי זָאלְן זִיךְ אֵיינְס דָאס אַנְדֶערֶע נֶעמֶען. אוּן תֵּיכֶּף וִוי מֶע הָאט אָנְגֶעהוֹבְּן דֶערְפוּן צוּ שְׁמוּעסְן, אִיז דָאס זֵיי אַלֶע זֵייעֶר גֶעפֶעלְן, הָאט מֶען זֵיי מְשַׁדֵךְ גֶעוֶוען, לוּשְׁמִיר וִוי מַאכְט מֶען זֵיי חַתוּנָה, הָאבְּן זֵיי זִיךְ מְיַישֵׁב גֶעוֶוען, בַּאֲשֶׁר אִין דֶעם אוּן דֶעם טָאג, וֶועט זַיין בַיים מֶלֶךְ מִינִינֶעס, וֶועלְן אַהִין גֵיין אַלֶע בֶּעטְלֶערְס וֶועלְן זֵיי זִיךְ דָארְטְן אוֹיסְבֶּעטְן קוֹילִיטְשׁ אוּן פְלֵיישׁ, דֶערְפוּן וֶועט מֶען זֵיי מַאכְן חַתוּנָה. אִיז אַזוֹי גֶעוֶוען, זֶענֶען אַלֶע בֶּעטְלֶערְס גֶעגַאנְגֶען אוֹיף דִי מִינִינֶעס, אוּן הָאבְּן זִיךְ אוֹיסְגֶעבֶּעטְן פְלֵיישׁ אוּן בְּרוֹיט, אוּן זֵיי הָאבְּן נָאךְ פַארְנוּמֶען וָואס סֶע אִיז גֶעבְּלִיבְּן פוּן דֶער סְעוּדָה, פְלֵיישׁ אוּן קוֹילִיטְשׁ. אוּן זֶענֶען גֶעגַאנְגֶען, אוּן הָאבְּן זִיךְ אוֹיסְגֶעגְרָאבְּן. אַ גְרוֹיסְן גְרוּבּ, וָואס סֶע זָאל אִין אִים קֶענֶען אַרַיין הוּנְדֶערְט מֶענְטְשְׁן. אוּן זֵיי הָאבְּן אִים צוּגֶעדֶעקְט מִיט פְּרוּטֶעס, אוּן מִיט עֶרְד אוּן מִיט מִיסְט. אוּן זֵיי זֶענֶען אַהִין אַלֶע אַרַיינגֶעגַאנְגֶען. אוּן זֵיי הָאבְּן דָארְט גֶעמַאכְט חַתוּנָה דִי קִינְדֶער, אוּן זֵיי הָאבְּן זֵיי גֶעשְׁטֶעלְט אַ חוּפָּה, אוּן זֵיי זֶענֶען דָארְט זֵייעֶר זֵייעֶר פְרֵיילֶעךְ גֶעוֶוען, אוּן דִי חָתְן כַּלָה זֶענֶען אוֹיךְ זֵייעֶר פְרֵיילֶעךְ גֶעוֶוען.
[דֶעם ערשטִין טָאג]
רעדאַקטירןהָאבְּן זִיךְ חָתְן כַּלָה אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ דֶערְמַאנֶען, דִי חַסָדִים וָואס השי"ת הָאט מִיט זֵיי גֶעטָאן, אַז זֵיי זֶענֶען גֶעוֶוען אִין וַואלְד. אוּן זֵיי הָאבְּן אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ וֵויינֶען, אוּן הָאבְּן זֵייעֶר גֶעבֶּענְקְט, וִוי נֶעמְט מֶען דָא דֶעם עֶרְשְׁטְן בֶּעטְלֶער, דֶעם בְּלִינְדְן, וָואס עֶר הָאט אוּנְז גֶעבְּרַאכְט בְּרוֹיט אִין וַואלְד. וִוי זֵיי הָאבְּן אַזוֹי גֶעבֶּענְקְט, נָאךְ דֶעם בְּלִינְדְן בֶּעטְלֶער, דֶערְוַוייל רוּפְט עֶר זִיךְ אָן, אִיךְ בִּין דָא. אִיךְ בִּין גֶעקוּמֶען צוּ אַייךְ אוֹיף דֶער חַתוּנָה. אוּן אִיךְ שֶׁענְק אַייךְ דְרָשָׁה גֶעשַׁאנְק, אַז אִיר זָאלְט זַיין אַזוֹי אַלְט וִוי אִיךְ. וָוארְן פְרִיעֶר הָאבּ אִיךְ אַייךְ דָאס גֶעוואוּנְטְשְׁן, אַז אִיר זָאלְט זַיין אַזוֹי אַלְט וִוי אִיךְ. הַיינְט שֶׁענְק אִיךְ אַייךְ דָאס דָאזִיגֶע בְּמַתָּנָה גְמוּרָה דְרָשָׁה גֶעשַׁאנְק, אַז אִיר זָאלְט זַיין אַזוֹי אַלְט וִוי אִיךְ. אִיר מֵיינְט, אַז אִיךְ בִּין אַ בְּלִינְדֶער, אִיךְ בִּין גָאר נִישְט בְּלִינְד, נָאר דִי גַאנְצֶע וֶועלְט, טְרֶעפְט בַּיי מִיר נִישְט אָן כְּהֶרֶף עַיִן, (דְהַיינוּ וִוי אַ אוֹיגְנְבְּלִיק, אִיבֶּער דֶעם הָאט עֶר אַ פָּנִים וִוי בְּלִינְד, וָוארְן עֶר טוּט גָאר קֵיין שׁוּם קוּק אִין דֶער וֶועלְט נִישְט אַרַיין. וָוארְן דִי גַאנְצֶע וֶועלְט טְרֶעפְט בַּיי אִים גָאר נִישְט אָן, אֲפִילוּ וִוי אַ אוֹיגְנְבְּלִיק, אִיבֶּער דֶעם גֶעשִׁיקְט זִיךְ בַּיי אִים גָאר נִישְט קֵיין זֶען[7], אוּן קֵיין קוּק אִין דֶער וֶועלְט). וָוארְן אִיךְ בִּין זֵייעֶר אַלְט, אוּן אִיךְ בִּין נָאךְ גָאר יוּנְג, אוּן אִיךְ הָאבּ נָאךְ גָאר נִישְט אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ לֶעבְּן, אוּן בִּין פָארְט זֵייעֶר אַלְט. אוּן נִישְט אִיךְ אַלֵיין זָאג דָאס, נָאר אִיךְ הָאבּ אַ הַסְכָּמָה דְרוֹיף פוּן דֶעם גְרוֹיסְן אָדְלֶער. אִיךְ וֶועל אַייךְ דֶערְצֵיילְן אַ מַעֲשֶׂה. (דָאס רֶעדְט אַלְץ דֶער בְּלִינְדֶער בֶּעטְלֶער).
אַמָאל זֶענֶען גֶעגַאנְגֶען מֶענְטְשְׁן אוֹיף אַ סַאךְ שִׁיפְן, אוֹיף דֶעם יַם. אִיז גֶעקוּמֶען אַ רוּחַ סְעָרָה, (דְהַיינוּ אַ שְׁטוּרֶעם וִוינְט) אוּן הָאט צוּבְּרָאכְן דִי שִׁיפְן. אוּן דִי מֶענְטְשְׁן זֶענֶען נִיצוֹל גֶעוָוארְן, זֶענֶען דִי מֶענְטְשְׁן גִעקוּמֶען צוּ א טוּרֶעם, זֶענֶען זֵיי אַרוֹיף אוֹיף דֶעם טוּרֶעם. אוּן זֵיי הָאבְּן דָארְט גֶעפוּנֶען אַלֶערְלֵיי מַאֲכָלִים, אוּן מַשְׁקָאוֹת, אוּן מַלְבּוּשִׁים, אוּן וָואס מֶע בַּאדַארְף. אוּן סֶע אִיז דָארְט גֶעוֶוען כָּל טוּב, אוּן אַלֶע תַּעֲנוּגִים וָואס אִין דֶער וֶועלְט. הָאבְּן זֵיי זִיךְ אָנְגֶערוּפְן אַז אִיטְלֶעכֶער זָאל דֶערְצֵיילְן אַן אַלְטֶע מַעֲשֶׂה. וָואס עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ פוּן דֶעם עֶרְשְׁטְן זִיכָּרוֹן. דְהַיינוּ וָואס עֶר גֶעדֶענְקְט זִינְט[8] סֶע הָאט זִיךְ בַּיי אִים אָנְגֶעהוֹיבְּן דֶער זִכָּרוֹן. אִיז דָארְטְן גֶעוֶוען אַלְטֶע אוּן יוּנְגֶע, הָאט מֶען מְכַבֵּד גֶעוֶוען, דֶעם גְרֶעסְטְן זָקְן וָואס סֶע גֶעוֶוען צְוִוישְׁן זֵיי, אַז עֶר זָאל צוּם עֶרְשְׁטְן דֶערְצֵיילְן. הָאט עֶר זִיךְ אָנְגֶערוּפְן (דְהַיינוּ דֶער עֶלְצְטֶער זָקְן), וָואס זָאל אִיךְ אַייךְ דֶערְצֵיילְן, אִיךְ גֶעדֶענְק נָאךְ, אַז מֶע הָאט אָפְּגֶעשְׁנִיטְן דָאס עֶפֶּעלֶע פוּן דֶער צְוַוייג. הָאט קֵיינֶער נִישְט פַארְשְׁטַאנֶען וָואס עֶר זָאגְט. לוּשְׁמִיר[9] סֶע אִיז דָארְט גֶעוֶוען חַכָמִים, הָאבְּן זֵיי גֶעזָאגְט, אָוַוא[10], דָאס אִיז אַ גַאנְצֶע אַלְטֶע מַעֲשֵׂה. הָאט מֶען דֶערְנָאךְ מְכַבֵּד גֶעוֶוען דֶעם אַנְדֶערְן זָקְן, וָואס עֶר אִיז גֶעוֶוען יִינְגֶער פוּן דֶעם עֶרְשְׁטְן. אַז עֶר זָאל דֶערְצֵיילְן.
הָאט זִיךְ דֶער אַנְדֶערֶער אָנְגֶערוּפְן, אָט דָאס אִיז אַן אַלְטֶע מַעֲשֶׂה? (מִיט אַ לָשׁוֹן וִוי אֵיינֶער פַארְוואוּנְדֶערְט זִיךְ). אִיךְ גֶעדֶענְק דִי מַעֲשֶׂה, אוּן אִיךְ גֶעדֶענְק נָאךְ אַפִילוּ אַז דָאס לֶעכְט הָאט גֶעבְּרֶענְט. הָאבְּן זֵיי זִיךְ דָארְט אָנְגֶערוּפְן, הָאט דָאס אִיז נָאךְ אַן עֶלְטֶערֶע מַעֲשֶׂה פוּן דֶער עֶרְשְׁטֶער. אוּן סֶע אִיז בַּיי זֵיי אַ חִידוּשׁ גֶעוֶוען, וָואס דֶער אַנְדֶערֶער אִיז זִיךְ יִינְגֶער, אוּן גֶעדֶענְקְט אַן עֶלְטֶערֶע מַעֲשֶׂה פוּן דֶעם עֶרְשְׁטְן. דֶערְנָאךְ הָאט מֶען מְכַבֵּד גֶעוֶוען דֶעם דְרִיטְן זָקְן, אַז עֶר זָאל דֶערְצֵיילְן.
אוּן דֶער דְרִיטֶער אִיז נָאךְ יִינְגֶער גֶעוֶוען. הָאט דֶער דְרִיטֶער זִיךְ אָנְגֶערוּפְן. אִיךְ גֶעדֶענְק נָאךְ אַפִילוּ אַז סֶע הָאט זִיךְ גָאר אָנְגֶעהוֹיבְּן דֶער בִּנְיָן פוּן דֶער פְּרִי אַז דִי פְּרִי הָאט גָאר אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ וֶוערְן אַ פְּרִי. הָאבְּן זֵיי זִיךְ אָנְגֶערוּפְן דָארְט. דָאס אִיז זִיךְ נָאךְ אַן עֶלְטֶערֶע מַעֲשֶׂה. דֶערְנָאךְ הָאט זִיךְ דֶער פֶערְדֶער זָקְן אָנְגֶערוּפְן, וָואס עֶר אִיז נָאךְ יִינְגֶער גֶעוֶוען. אִיךְ גֶעדֶענְק נָאךְ אַפִילוּ אַז מֶע הָאט גֶעפִירְט דָאס קֶערְנְדְל מֶע זָאל פְלַאנְצְן דִי פְּרִי. הָאט זִיךְ דֶער פִיפְטֶער אָנְגֶערוּפְן. וָואס עֶר אִיז נָאךְ יִינְגֶער גֶעוֶוען, אִיךְ גֶעדֶענְק נָאךְ אַפִילוּ דִי חַכָמִים וָואס זֵיי הָאבְּן אוֹיסְגֶעטְרַאכְט דָאס קֶערְנְדְל. הָאט זִיךְ דֶער זֶעקְסְטֶער, וָואס עֶר אִיז נָאךְ יִינְגֶער גֶעוֶוען, אָנְגֶערוּפְן, אִיךְ גֶעדֶענְק נָאךְ אַפִילוּ דֶעם טַעַם פוּן דֶער פְּרִי, אֵיידֶער דֶער טַעַם אִיז אַרַיין אִין דֶער פְּרִי. הָאט זִיךְ דֶער זִיבֶּעטֶער אָנְגֶערוּפְן, אִיךְ גֶעדֶענְק נָאךְ אַפִילוּ דֶעם רֵיחַ פוּן דֶער פְּרִי, אֵיידֶער דֶער רֵיחַ אִיז אַרַיין אִין דֶער פְּרִי. הָאט זִיךְ דֶער אַכְטֶער אָנְגֶערוּפְן, אִיךְ גֶעדֶענְק נָאךְ אַפִילוּ דִי מַרְאֶה פוּן דֶער פְּרִי, אֵיידֶער דִי מַרְאֶה אִיז אַרוֹיף אוֹיף דֶער פְּרִי.
אוּן אִיךְ בִּין נָאךְ דֶעמָאלְט גֶעוֶוען גָאר אַ קִינְד. (דְהַיינוּ דֶער בְּלִינְדֶער בֶּעטְלֶער וָואס עֶר דֶערְצֵיילְט דָאס אַלְץ) אוּן אִיךְ בִּין אוֹיךְ דָארְט גֶעוֶוען הָאבּ אִיךְ מִיךְ אָנְגֶערוּפְן[11], אִיךְ גֶעדֶענְק דִי אַלֶע מַעֲשִׂיוֹת , אוּן אִיךְ גֶעדֶענְק גָאר נִישְׁט. הָאבְּן זֵיי זִיךְ אָנְגֶערוּפְן, הָאט דָאס אִיז אַ גַאנְצֶע אַלְטֶע מַעֲשֶׂה, עֶלְטֶער פוּן אַלֶע, אוּן סֶע אִיז בַּיי זֵיי אַ גְרוֹיס חִידוּשׁ גֶעוֶוען, וָואס דָאס קִינְד גֶעדֶענְקְט מֶער פוּן אַלֶע.
דֶערְוַוייל אִיז אָנְגֶעקוּמֶען אַ גְרוֹיסֶער אָדְלֶער, אוּן הָאט אָנְגֶעקְלַאפְּט אוֹיף דֶעם טוּרֶעם. אוּן עֶר הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט, הֶערְט אוֹיף צוּ זַיין אָרֶעמֶע לַייט, קֶערְט אַייךְ אוּם צוּ אַייעֶרֶע אוֹצְרוֹת. אוּן נִיצְט מִיט אַייעֶרֶע אוֹצְרוֹת. אוּן עֶר הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט, אַז זֵיי זָאלְן אַרוֹיסְגֵיין פוּן דֶעם טוּרֶעם עֶלְטֶער נָאךְ עֶלְטֶער, וֶוער סֶע עֶלְטֶער זָאל פְרִיעֶר אַרוֹיסְגֵיין. הָאט עֶר זֵיי אַלֶע אַרוֹיסְגֶענוּמֶען פוּן דֶעם טוּרֶעם. הָאט עֶר פְרִיעֶר דָאס קִינְד אַרוֹיסְגֶענוּמֶען, וָוארְן צוּם אֶמֶת אִיז עֶר זִיךְ עֶלְטֶער פוּן זֵיי אַלֶע. אוּן וֶוער סֶע אִיז ייִנְגֶער גֶעוֶוען הָאט עֶר אִים פְרִיעֶר אַרוֹיסְגֶענוּמֶען. אוּן דֶעם עֶלְצְטְן זָקְן, הָאט עֶר גָאר צוּם סוֹף אַרוֹיסְגֶעפִירְט. וָוארְן וֶוער סֶע אִיז גֶעוֶוען יִינְגֶער, דֶער אִיז זִיךְ גֶעוֶוען עֶלְטֶער. (וָוארְן וָואס יִינְגֶער הָאט עֶר זִיךְ, אַלְץ אֵן עֶלְטֶערֶע מַעֲשֶׂה דֶערְצֵיילְט). אוּן דֶער עֶלְצְטֶער זָקְן דֶער אִיז גֶעוֶוען יִינְגֶער פוּן זֵיי אַלֶע.
הָאט זִיךְ דֶער גְרוֹיסֶער אָדְלֶער צוּ זֵיי אָנְגֶערוּפְן, אִיךְ וֶועל אַייךְ מְפַרֵשׁ זַיין דִי אַלֶע מַעֲשִׂיוֹת, וָואס דִי אַלֶע הָאבְּן דֶערְצֵיילְט. דֶער הָאט דֶערְצֵיילְט אַז עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ, אַז מֶע הָאט אָפְּגֶעשְׁנִיטְן דָאס עֶפֶּעלֶע פוּן דֶער צְוַוייג, מֵיינְט עֶר, עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ אַפִילוּ אַז מֶע הָאט אִים אָפְּגֶעשְׁנִיטְן דֶעם נָאפְּל. (כְּלוֹמֶר אַפִילוּ דָאס וָואס מִיט אִים הָאט זִיךְ גֶעטָאן תֵּיכֶּף וִוי עֶר אִיז גֶעבּוֹירְן גֶעוָוארְן, אַז מֶע הָאט אִים אָפְּגֶעשְׁנִיטְן דֶעם נָאפְּל, אַפִילוּ דָאס גֶעדֶענְקְט עֶר אוֹיךְ) אוּן דֶער אַנְדֶערֶער, וָואס עֶר הָאט גֶעזָאגְט, עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ אַפִילוּ אַז דָאס לֶעכְט הָאט גֶעבְּרֶענְט, מֵיינְט עֶר, עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ אַז עֶר אִיז גֶעוֶוען בְּעִיבּוּר, וָואס דֶעמָאלְט בְּרֶענְט אַ לֶעכְט אוֹיף דֶעם קָאפּ. (וָוארְן אַזוֹי שְׁטֵייט אִין דֶער גְמָרָא אַז דֶעמָאלְט אַז דָאס קִינְד אִיז בַּיי דֶער מוּטֶער אִין בּוֹיךְ, דֶעמָאלְט בְּרֶענְט אַ לֶעכְט אוֹיף זַיין קָאפּ וְכוּ') אוּן דֶער וָואס עֶר הָאט גֶעזָאגְט אַז עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ אַפִּילוּ אַז סֶע הָאט אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ וֶוערְן אַ פְּרִי. דָאס אִיז, עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ אַפִילוּ וִוי זַיין גוּף הָאט אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ וֶוערְן, דֶעמָאלְט אַז דָאס קִינְד הֵייבְּט נָאר אָן בַּאשַׁאפְן צוּ וֶוערְן. אוּן דֶער גֶעדֶענְקְט נָאךְ, דֶעמָאלְט, אַז מֶע הָאט גֶעפִירְט דָאס קֶערְנְדְל צוּ פְלַאנְצְן דִי פְּרִי. דָאס אִיז, עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ אַפִילוּ וִוי דִי טִפָּה אִיז נִמְשַׁךְ גֶעוָוארְן. אוּן דֶער גֶעדֶענְקְט נָאךְ דִי חַכָמִים וָואס זֵיי הָאבְּן אוֹיסְגֶעטְרַאכְט דָאס קֶערְנְדְל. מֵיינְט עֶר, עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ, אַפִילוּ אַז דִי טִפָּה אִיז נָאךְ גֶעוֶוען אִין מֹחַ. אוּן דֶער גֶעדֶענְקְט נָאךְ דֶעם טַעַם, דָאס אִיז דָאס נֶפֶשׁ. אוּן דֶער רֵיחַ, דָאס אִיז דֶער רוּחַ. אוּן דִי מַרְאֶה. דָאס אִיז דִי נְשָׁמָה. אוּן דָאס קִינְד הָאט גֶעזָאגְט עֶר גֶעדֶענְקְט גָאר נִישְט. וָוארְן עֶר אִיז גְרֶעסֶער פוּן זֵיי אַלֶע. אוּן עֶר גֶעדֶענְקְט אַפִילוּ וָואס סֶע גֶעוֶוען פַאר נֶפֶשׁ רוּחַ וּנְשָׁמָה. דְרוּם הָאט עֶר גֶעזָאגְט, עֶר גֶעדֶענְקְט גָאר נִישְט (כְּלוֹמֶר עֶר גֶעדֶענְקְט נָאךְ אַז סֶע גָאר נִישְט גֶעוֶוען. גֶעדֶענְקְט עֶר אַפִילוּ וָואס דָארְט הָאט זִיךְ גֶעטָאן וָואס דָאס אִיז הֶעכֶער פוּן אַלֶע).
אוּן דֶער גְרוֹיסֶער אָדְלֶער הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט, קֶערְט אַייךְ אוּם צוּ אַייעֶרֶע שִׁיפְן, דָאס זֶענֶען אַייעֶרֶע גוּפִין וָואס זֵיי זֶענֶען צוּבְּרָאכְן גֶעוָוארְן, זֵיי וֶועלְן וִוידֶער גֶעבּוֹיעֶט וֶוערְן. הַיינְט קֶערְט אַייךְ אוּם צוּ זֵיי, אוּן עֶר הָאט זֵיי גֶעבֶּענְטְשְׁט. אוּן צוּ מִיר, (דְהַיינוּ צוּם בְּלִינְדְן בֶּעטְלֶער וָואס עֶר דֶערְצֵיילְט דָאס אַלְץ) הָאט עֶר גֶעזָאגְט. (דְהַיינוּ דֶער גְרוֹיסֶער אָדְלֶער) דוּ קוּם מִיט מִיר וָוארְן דוּ בִּיסְט אַזוֹי וִוי אִיךְ. וָוארְן דוּ בִּיסְט זֵייעֶר אַלְט. אוּן גָאר יוּנְג. אוּן דוּ הָאסְט נָאךְ גָאר נִישְט אָנְגֶעהוֹיבְן צוּ לֶעבְן אוּן דוּ בִּיסְט פָארְט זֵייעֶר אַלְט. אוּן אִיךְ בִּין אוֹיךְ אַזוֹי. וָוארְן אִיךְ בִּין זֵייעֶר אַלְט. אוּן בִּין נָאךְ גָאר יוּנְג וְכוּ'. נִמְצָא הָאבּ אִיךְ אַ הַסְכָּמָה פוּן דֶעם גְרוֹיסְן אָדְלֶער. אַז אִיךְ בִּין זֵייעֶר אַלְט אוּן בִּין גָאר יוּנְג וְכוּ'. הַיינְט שֶׁענְק אִיךְ אַייךְ בְּמַתָּנָה גְמוּרָה דְרָשָׁה גֶעשַׁאנְק. אַז אִיר זָאלְט זַיין אַזוֹי אַלְט וִוי אִיךְ. אִיז דָארְט גֶעוָוארְן אַ גְרוֹיסֶע שִׂמְחָה אוּן זֵייעֶר אַ גְרוֹיסֶע חֶדְוָה. אוּן זֵיי זֶענֶען זֵייעֶר פְרֵיילֶעךְ גֶעוֶוען.
הערות שוליים
רעדאַקטירן- ↑ פארגיין = לחלוף, לעבור, לשקוע. און דא מיינט ער לשקוע = איינזינקען.
- ↑ צעלויפן זיך = לברח, להתפזר בבריחה
- ↑ טאָרבֶּע = תרמיל, שק.
- ↑ וַואנֶעט = וואנען.
- ↑ צושיקן = לשלוח, להמציא.
- ↑ דאס איז א גרעסערער חידוש אז קליינע קינדער זאלן פרשטיין, אז השם יתברך האט אויף זיי השגחה געהאט, און ער זיי צוגעשיקט אהער א בלינדן בעטלער, ער זאל זיי געבן עסן.
- ↑ אִיבֶּער דֶעם גֶעשִׁיקְט זִיךְ בַּיי אִים גָאר נִישְט קֵיין זֶען = אִיבֶּער דֶעם שייך בַּיי אִים גָאר נִישְט קֵיין זֶען.
שיקן זיך = התיישב. געשיקט זיך = מיושב = שייך. דהיינו ס'איז נישט מיושב (שייך) ביי אים גאר נישט קיין זען. - ↑ זינט = פון דער צייט אז
- ↑ לושמיר = ווירקלעך = אמנם.
- ↑ אָוַוא = אוודאי.
- ↑ הָאבּ אִיךְ מִיךְ אָנְגֶערוּפְן = הָאבּ אִיךְ זִיךְ אָנְגֶערוּפְן