מעשה ה מבן מלך שהיה מאבנים טובות
אַמָאל אִיז גֶעוֶוען אַ מֶלֶךְ. דֶער מֶלֶךְ הָאט קֵיין קִינְדֶער נִישְט גֶעהַאט. אִיז עֶר גֶעגַאנְגֶען אוּן הָאט זִיךְ גֶעפָּארְט[1] מִיט דָאקְטוֹירִים, כְּדֵי זַיין מְלוּכָה זָאל נִישְט פַארְפְרֶעמְדְט וֶוערְן. זֵיי הָאבְּן אִים אָבֶּער נִישְט גֶעהָאלְפְן. הָאט עֶר גוֹזֵר גֶעוֶוען אוֹיף יִידְן אַז זֵיי זָאלְן פַאר אִים מִתְפַּלֵל זַיין, אַז עֶר זָאל הָאבְּן קִינְדֶער. הָאבְּן יִידְן גֶעזוּכְט אַ צַדִּיק, כְּדֵי עֶר זָאל מִתְפַּלֵל זַיין אוּן זָאל פּוֹעֶלְן, אַז עֶר זָאל הָאבְּן קִינְדֶער. הָאבְּן זֵיי גֶעזוּכְט אוּן הָאבְּן גֶעפוּנֶען אַ בַּאהַאלְטֶענֶעם צַדִיק, אוּן זֵיי הָאבְּן אִים גֶעזָאגְט אַז עֶר זָאל מִתְפַּלֵל זַיין אַז דֶער מֶלֶךְ זָאל הָאבְּן קִינְדֶער. הָאט עֶר גֶעעֶנְפֶערְט עֶר וֵוייסְט גָאר נִישְט. הָאבְּן זֵיי דָאס מוֹדִיעַ גֶעוֶוען דֶעם מֶלֶךְ (בַּאֲשֶׁר אַז סֶע אִיז דָא אַ בַּאהַאלְטֶענֶער צַדִיק נָאר עֶר זָאגְט עֶר וֵויסְט גָאר נִישְט) הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעשִׁיקְט אַן אוֹקַאז[2] נָאךְ אִים. הָאט מֶען אִים גֶעבְּרַאכְט צוּם מֶלֶךְ. הָאט דֶער מֶלֶךְ מִיט אִים אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ שְׁמוּעֶסְן מִיט גוּטְן: דוּ וֵוייסְט דאָךְ, אַז דִי יְהוּדִים זֶענֶען בַּיי מִיר אִין דֶער הַאנְט, אִיךְ קָאן טָאן מִיט זֵיי וָואס אִיךְ וִויל. בְּכֵן בֶּעט אִיךְ דִיךְ מִיט גוּטְן זַיי מִתְפַּלֵל אִיךְ זָאל הָאבְּן קִינְדֶער. הָאט אִים דֶער צַדִיק מַבְטִיחַ גֶעוֶוען אַז עֶר זָאל הָאבְּן דָאס יָאר אַ קִינְד אוּן אִיז זִיךְ אַהֵיים גֶעגַאנְגֶען.
הָאט דִי מַלְכָּה גֶעהַאט אַ טָאכְטֶער. אוּן דִי בַּת מַלְכָּה אִיז גֶעוֶוען זֵייעֶר אַ גְרוֹיסֶע פַּארְשׁוֹין[3]. אוּן אַז זִי אִיז אַלְט גֶעוֶוען פִיר יָאר. הָאט זִי גֶעקֶענְט אַלֶע חָכְמוֹת אוּן אַלֶע לְשׁוֹנוֹת אוּן שְׁפִּילְן אוֹיף כֵּלִים. זֶענֶען גֶעפָארְן אַלֶע מְלָכִים פוּן אַלֶע מְדִינוֹת. זִי צוּ זֶען. אוּן סֶע גֶעוֶוען אוֹיף דֶעם מֶלֶךְ אַ גְרוֹיסֶע שִׂמְחָה.
דֶער נָאךְ הָאט דֶער מֶלֶךְ זֵייעֶר גֶעוָואלְט. עֶר זָאל הָאבְּן אַ זוּן כְּדֵי דִי מְלוּכָה זָאל נִישְט אַוֶועקגֵיין צוּ אַ פְרֶעמְדְן. הָאט עֶר וִוידֶער גוֹזֵר גֶעוֶוען אוֹיף יִידְן אַז זֵיי זָאלְן מִתְפַּלֵל זַיין אַז עֶר זָאל הָאבְּן אַ זוּן. הָאבְּן זֵיי גֶעזוּכְט דֶעם עֶרְשְׁטְן צַדִיק, אוּן זֵיי הָאבְּן אִים שׁוֹין נִישְט גֶעפוּנֶען, וָוארְן עֶר אִיז שׁוֹין גֶעשְׁטָארְבְּן. הָאבְּן זֵיי וַוייטֶער גֶעזוּכְט. הָאבְּן זֵיי גֶעפוּנֶען, נָאךְ אַ בַּאהַאלְטֶענֶעם צַדִיק. אוּן זֵיי הָאבְּן אִים גֶעזָאגְט: אַז עֶר זָאל גֶעבְּן דֶעם מֶלֶךְ אַ זוּן. הָאט עֶר גֶעזָאגְט: עֶר וֵויסְט גָאר נִישְט. הָאבְּן זֵיי וִוידֶער מוֹדִיעַ גֶעוֶוען דֶעם מֶלֶךְ. הָאט דֶער מֶלֶךְ דֶעם צַדִיק אוֹיךְ אַזוֹי גֶעזָאגְט: דוּ וֵוייסְט דאָךְ אַז דִי יְהוּדִים זֶענֶען בַּיי מִיר אִין דֶער הַאנְט. וְכוּ' כַּנַּ"ל. הָאט אִים דֶער חָכָם (דְהַיינוּ דֶער צַדִיק) גֶעזָאגְט: וֶועסְטוּ אָבֶּער קֶענֶען טוּן[4] וָואס אִיךְ וֶועל דִיר הֵייסְן. הָאט דֶער מֶלֶךְ גִעזָאגְט: יָא. הָאט דֶער חָכָם צוּ אִים גֶעזָאגְט: אִיךְ בַּאדַארְף אַז דוּ זָאלְסְט בְּרֶענְגֶען אַלֶערְלֵיי אַבָנִים טוֹבוֹת (כְּלוֹמֶר דוּמִיט וַוארְג) וָוארְן אִיטְלֶעכֶער אֶבֶן טוֹב הָאט אִין זִיךְ אַן אַנְדֶערֶע סְגוּלָה. אוּן בַּיי דִי מְלָכִים אִיז פַארְהַאנְדְן אַ סֵפֶר וָואס דָארְט אִיז פַארְשְׁרִיבְּן אַלֶערְלֵיי אַבָנִים טוֹבוֹת. הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעזָאגְט: אִיךְ וֶועל אוֹיסְבְּרֶענְגֶען[5]. מַיין הַאלְבֶּע מְלוּכָה. אַבִּי[6] אִיךְ זָאל הָאבְּן אַ זוּן. אוּן אִיז גֶעגַאנְגֶען אוּן הָאט אִים גֶעבְּרַאכְט אַלֶערְלֵיי אַבָנִים טוֹבוֹת. הָאט דֶער חָכָם זֵיי גֶענוּמֶען, אוּן הָאט זֵיי צֶעקְלַאפְּט[7]. אוּן הָאט גֶענוּמֶען אַ בֶּעכֶער וַויין. אוּן הָאט זֵיי אַרַיינְגֶעשִׁיט[8] אִין דֶעם וַויין. אוּן עֶר הָאט גֶעגֶעבְּן אַ הַאלְבְּן בֶּעכֶער וַויין דֶעם מֶלֶךְ טְרִינְקֶען. אוּן דִי אַנְדֶערֶע הֶעלְפְט. דֶער מַלְכָּה. אוּן הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט: אַז זֵיי וֶועלְן הָאבְּן אַ זוּן. וָואס עֶר וֶועט זַיין דוּרְךְ פוּן אַבָנִים טוֹבוֹת[9] אוּן עֶר וֶועט אִין זִיךְ הָאבְּן אַלֶע סְגוּלוֹת פוּן אַלֶע אַבָנִים טוֹבוֹת.
אוּן אִיז אַהֵיים גֶעגַאנְגֶען. הָאט דִי מַלְכָּה גֶעהַאט אַ זוּן. אִיז גֶעוָוארְן אַ גְרוֹיסֶע שִׂמְחָה אוֹיף דֶעם מֶלֶךְ. נָאר דֶער זוּן אִיז נִישְט גֶעוֶוען פוּן אַבָנִים טוֹבוֹת. אַז דֶער זוּן אִיז אַלְט גֶעוֶוען פִיר יָאר. אִיז עֶר גֶעוֶוען אַ גְרוֹיסֶער פַּארְשׁוֹין אוּן אַ גְרוֹיסֶער חָכָם אִין אַלֶע חָכְמוֹת. אוּן הָאט גֶעקֶענְט אַלֶע לְשׁוֹנוֹת. זֶענֶען גֶעפָארְן מְלָכִים אִים זֶען.
אוּן דִי בַּת מַלְכָּה הָאט גֶעזֶען אַז זִי אִיז שׁוֹין נִישְט אַזוֹי חָשׁוּב. הָאט זִי זִיךְ אִין אִים מְקַנָא גֶעוֶוען. נָאר דָאס אִיז אִיר נְחָמָה גֶעוֶוען בַּאֲשֶׁר דֶער צַדִיק הָאט גֶעזָאגְט. אַז דֶער זוּן וֶועט זַיין גָאר פוּן אַבָנִים טוֹבוֹת. גוּט אִיז כָאטְשֶׁע[10] וָואס עֶר אִיז נִישְט פוּן אַבָנִים טוֹבוֹת. אַמָאל הָאט דֶער בֶּן מֶלֶךְ גֶעשְׁנִיצְט הָאלְץ אוּן הָאט זִיךְ אַ שְׁנִיט גֶעטָאן אִין פִינְגֶער. אִיז דִי בַּת מַלְכָּה צוּ גֶעלָאפְן. אִים אַרוּמְבִּינְדְן דֶעם פִינְגֶער, הָאט זִי דָארְט דֶערְזֶען אַן אֶבֶן טוֹב, הָאט זִי זִיךְ אִין אִים זֵייעֶר מְקַנֶא גֶעוֶוען. הָאט זִי זִיךְ גֶעמַאכְט קְרַאנְק. זֶענֶען גֶעקוּמֶען כַּמָה דָאקְטוֹירִים. זֵיי הָאבְּן אָבֶּער נִישְׁט גֶעקֶענְט אִיר קֵיין רְפוּאָה טָאן. הָאט מֶען גֶערוּפְן מְכַשְׁפִים. אִיז דָארְט גֶעוֶוען אַ מְכַשֵׁף, הָאט זִי אִים אוֹיסְגֶעזָאגְט דֶעם אֶמֶת. אַז זִי הָאט זִיךְ אַלֵיין גֶעמַאכְט קְרַאנְק מַחְמַת דֶעם בְּרוּדֶער כַּנַּ"ל. אוּן זִי הָאט דֶעם מְכַשֵׁף גֶעפְרֶעגְט: אוֹיבּ סֶע אִיז מֶעגְלִיךְ, אַז מֶען זָאל טָאן אַ מֶענְטְשׁ כִּישׁוּף אַז עֶר זָאל וֶוערְן קְרֶעצִיק[11]. הָאט עֶר גֶעזָאגְט: יָא. הָאט זִי צוּם מְכַשֵׁף גֶעזָאגְט: טָאמֶער וֶועט עֶר זִיךְ זוּכְן אַן אַנְדֶערְן מְכַשֵׁף וָואס עֶר וֶועט מְבַטֵל זַיין דֶעם כִּישׁוּף אוּן עֶר וֶועט גֶעהֵיילְט וֶוערְן. הָאט דֶער מְכַשֵׁף גֶעזָאגְט: אַז מֶען וֶועט אַרַיין וַוארְפְן דֶעם כִּישׁוּף אִין וַואסֶער אַרַיין וֶועט מֶען שׁוֹין נִישְט קֶענֶען אִים מְבַטֵל זַיין. הָאט זִי אַזוֹי גֶעטָאן. אוּן הָאט אַרַיין גֶעוָוארְפְן דֶעם כִּישׁוּף אִין וַואסֶער אַרַיין. אִיז דֶער בֶּן מֶלֶךְ זֵייעֶר קְרֶעצִיק גֶעוָוארְן. עֶר הָאט גֶעהַאט אוֹיף דֶער נָאז קְרֶעץ[12] אוּן אוֹיף דֶעם פָּנִים אוּן אוֹיף דֶעם אִיבְּערִיקְן גוּף. הָאט זִיךְ דֶער מֶלֶךְ גֶעפָּארְט מִיט דָאקְטוֹירִים. אוּן מִיט מְכַשְׁפִים. אוּן זֵיי הָאבְּן אִים נִישְט גֶעהָאלְפְן.
הָאט דֶער מֶלֶךְ גוֹזֵר געוֶוען אוֹיף יִידְן אַז זֵיי זָאלְן מִתְפַּלֵּל זַיין. הָאבּן דִי יְהוּדִים גֶעזוּכְט דֶעם צַדִיק (וָואס עֶר הָאט מִתְפַּלֵּל גֶעוֶוען אַז דֶער מֶלֶךְ זָאל הָאבְּן אַ זוּן כַּנַּ"ל) אוּן זֵיי הָאבְּן אִים גֶעבְּרַאכְט פַאר דֶעם מֶלֶךְ. אוּן דֶער צַדִיק פְלֶעגְט תָּמִיד מִתְפַּלֵל זַיין פַאר הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ בַּאֲשֶׁר עֶר הָאט צוּגֶעזָאגְט[13] דֶעם מֶלֶךְ אַז דֶער זוּן זָאל זַיין גָאר פוּן אַבָנִים טוֹבוֹת אוּן סֶע נִישְט מְקוּיָם גֶעוָוארְן. אוּן עֶר הָאט געטַעֲנֶהט צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן הָאבּ אִיךְ דָאס גֶעטָאן פוּן מַיין כָּבוֹד וֶועגְן[14]? אִיךְ הָאבּ זִיךְ דָאס מֶער נִישְט גֶעטָאן נָאר פוּן דַיין כָּבוֹד וֶועגְן. אוּן הַיינְט אִיז נִישְט מְקוּיָם גֶעוָוארְן אַזוֹי וִוי אִיךְ הָאבּ גֶעזָאגְט. אוּן דֶער צַדִיק אִיז גֶעקוּמֶען צוּם מֶלֶךְ. הָאט דֶער צַדִיק מִתְפַּלֵל גֶעוֶוען (דְהַיינוּ אוֹיף דִי קְרֶעץ פוּן דֶעם בֶּן מֶלֶךְ אַז עֶר זָאל גֶעהֵיילְט וֶוערְן) אוּן סֶע הָאט נִישְט גֶעהָאלְפְן. הָאט מֶען אִים מוֹדִיעַ גֶעוֶוען אַז דָאס אִיז אַ כִּישׁוּף.
אוּן דֶער צַדִיק אִיז הֶעכֶער גֶעוֶוען פוּן אַלֶע מְכַשְׁפִים. אִיז גֶעקוּמֶען דֶער צַדִיק אוּן הָאט מוֹדִיעַ גֶעוֶוען דֶעם מֶלֶךְ אַז דָאס אִיז אַ כִּישׁוּף. אוּן אַז מֶען הָאט דֶעם כִּישׁוּף אִין וַואסֶער אַרַיין גֶעוָוארְפְן. קֶען דֶער בֶּן מֶלֶךְ אַנְדֶערְשׁ נִישְט גֶעהֵיילְט וֶוערְן. סַיידְן אַז מֶען זָאל אַרַיין וַוארְפְן דֶעם מְכַשֵׁף וָואס עֶר הָאט גֶעטָאן דֶעם כִּישׁוּף אִין וַואסֶער אַרַיין. הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעזָאגְט אִיךְ גִיבּ דִיר אַלֶע מְכַשְׁפִים מֶען זָאל זֵיי אַרַיין וַוארְפְן אִין וַואסֶער אַרַיין. אַבִּי מַיין זוּן זָאל גֶעהֵיילְט וֶוערְן. הָאט דִי בַּת מַלְכָּה מוֹרָא גֶעהַאט אוּן אִיז גֶעלָאפְן צוּם וַואסֶער אַרוֹיסְנֶעמֶען דֶעם כִּישׁוּף פוּן דֶעם וַואסֶער. וָוארְן זִי הָאט גֶעוואוּסְט וואוּ דֶער כִּישׁוּף לִיגְט. אִיז זִי אַרַיינְגעפַאלְן אִין וַואסֶער אַרַיין. אִיז גֶעוָוארְן אַ גְרוֹיס געפּילְדֶער[15] וָואס דִי בַּת מַלְכָּה אִיז אַרַיינְגֶעפַאלְן אִין וַואסֶער אַרַיין.
אִיז גֶעקוּמֶען דֶער צַדִיק אוּן הָאט גֶעזָאגְט אַז דֶער בֶּן מֶלֶךְ וֶועט שׁוֹין גֶעהֵיילְט וֶוערְן. אִיז עֶר שׁוֹין גֶעהֵיילְט גֶעוָוארְן, אוּן דָאס צָרַעַת אִיז פַארְדַארְט[16] גֶעוָוארְן אוּן סֶע אִיז אַרָאפְּגֶעפַאלְן. הָאט זִיךְ אָפְּגֶעשֵׁיילְט גָאר דִי הוֹיט. אִיז עֶר גֶעוָוארְן גָאר פוּן אַבָנִים טוֹבוֹת. אוּן הָאט אִין זִיךְ גֶעהַאט אַלֶע סְגוּלוֹת פוּן אַלֶע אַבָנִים טוֹבוֹת. (וָוארְן אַז דִי הוֹיט הָאט זִיךְ אִים אָפְּגֶעשֵׁיילְט הָאט מֶען גֶעזֶען אַז עֶר אִיז גָאר פוּן אַבָנִים טוֹבוֹת. אַזוֹי וִוי דֶער צַדִיק הָאט גֶעזָאגְט).
הערות שוליים רעדאַקטירן
- ↑ פארען זיך = התעסק, התרוצץ.
- ↑ אוקאז= פקודה.
- ↑ פארשוין = ברנש, בן אדם, נפש.
- ↑ טון = טאן.
- ↑ אויסברענגען = בזבז, פזר.
- ↑ אבי = ולו רק, בלבד ש.
- ↑ צעקלאפן = לטרוף, לערבב.
- ↑ אריינשיטן = לשפך לתוך.
- ↑ "ער וועט זיין דורך פון אבנים טובות". לכאורה צריך לכתוב או "ער וועט זיין דורך אבנים טובות". או "ער וועט זיין פון אבנים טובות".
- ↑ כאטשע = כאטש = כאטשבע = לפחות, לכל הפחות.
- ↑ קרעציק = צרוע. קרעציק ווערן = הצטרע.
- ↑ קרעץ = צרעת, ספחת.
- ↑ צוזאגן = הבטח, התחייב.
- ↑ פון מיין כבוד וועגן = לכבודי.
- ↑ געפילדער = גערודער = רעש, מהומה.
- ↑ פארדארט = כחוש, צנום, חרב. פארדארט ווערן = נהיה כחוש, נהיה צנום.