דע חכמה לנפשך קבלה בא תשס"ז המשך
דע חכמה לנפשך קבלה בא תשס"ז - - דע חכמה לנפשך קבלה בא תשס"ז המשך - - צוריק צו דע חכמה לנפשך קבלה בלעטל
דא"ח רעוא דרעוין פרשת בא תשס"ז פון ר' יצחק מאיר מארגנשטערן
ב] און צו מבאר זיין וואס די הייליגע חז"ל זאגן אז דער יצה"ר איז צוגעגליכנט צו שאור שבעיסה וואס געפינט זיך אין הארץ, און פון צווייטן זייט זאגט דער פסוק ולא יראה לך שאור בכל גבולך, וואס דאס איז אויך מרמז אויפן יצה"ר דער שטן, און אין אן אנדערע פלאץ דרש'ענען חז"ל (פסחים ה:) שלך אי אתה רואה אבל אתה רואה של אחרים, איז פשט אז עפעס א קשר מעג יא זיין מיטן יצה"ר.
דער ביאור הענין איז כידוע אז דער עיקר פגם פון א חטא איז נישט דער עצם חטא, נאר דער שטן דער יצה"ר וויל מיט דעם חטא אריינכאפן דער מענטש אין זיין נעץ, און דאס איז דורכדעם וואס דער מענטש איז זיך מייאש און פאלט אריין אין מרה שחורה, אז ער האט זיך שוין פארפלעקט און ער האט שוין נישט קיין אויסוועג זיך צו רייניגן, און מתקן זיין די חטא און די פגם החטא, און ממילא מיט זיין יאוש און עצבות פאלט ער אראפ טיפער און טיפער אין די הענט פונעם יצה"ר.
און דאס מיינען חז"ל צו זאגן אז דער "שאור שבעיסה" איז מעכב, דהיינו אז דער עיקר יצה"ר איז דער נקודה פון יאוש וואס לויפט כסדר נאך דעם מענטש, און אויף דעם זאגן חז"ל (ביצה כ"ה:) ישראל עזים שבאומות, דהיינו אז השי"ת האט איינגעפלאנצט אין יעדע אידישע נשמה, א כח זיך אקעגן צו שטעלן דעם יאוש און עצבות, און דאס איז דורך די מידה פון עזות, דהיינו זיך צו שטארקן מיט א חוצפה אקעגן דעם יצה"ר, והיינו אז אפי' בעצם לויט די מזג און טבע פונעם מענטש איז ער אין א מצב פון א ירידה און נפילה, עכ"ז טוהט ער זיך שטארקן מיטן כח החוצפה און ער גייט אריבער די אלע טבעיות פון ירידות און נפילות.
און דאס וואס חז"ל זאגן שלך אי אתה רואה וכו', איז דער ביאור אז אסאך מאהל טרעפט זיך ביי א עובד השי"ת, וואס עס לויפן איהם נאך פארשידענע מחשבות רעות און בילבולי המח, וואס ער טראכט ביי זיך אז זיכער איז ער נישט קיין צדיק און א עובד השי"ת באמת, והא ראיה ווייל ער איז דאך ארומגענומען מיט שלעכטע מחשבות כסדר, און ממילא איז ער דאך שטענדיג א פוגם בקדושת השי"ת, און ער איז מאריך די גלות השכינה הק' רח"ל, ח"ו ח"ו אזוי צו טראכטן און ווי דער הייליגע בעל התניא זי"ע איז מאריך אין דעם, אז א ודאי איז פארהאנען צדיקי אמת וואס זייער גאנצע מהות, איז בלויז מציאות האלוקי און א יעדע פעולה און תנועה איז ביי זיי בלויז יחודים, אבער אין די זעלבע צייט איז פארהאנען צדיקי אמת, וואס זייער תפקיד איז גאהר עפעס אנדערש, זיי זענען פון די צדיקים וואס ברענגען כסדר געשמאקע מטעמים פארן מלך מלכי המלכים הקב"ה, און די מטעמים זענען די אלע מלחמות וואס דער עובד השי"ת ראנגלט זיך ארום און ער שלאגט זיך מיט זיי מיט אלע כוחות, די אלע יסורים און עגמ"נ גייען ארויף ווי אן עולה תמימה פאר השי"ת, און נאכמעהר דאס איז דער אמת'ע מסירות נפש וואס מען דארף צו האבן פאר השי"ת, וואס הגם דער צדיק האמת וואס איז שוין העכער פון דעם קען זיך אויך אריינלייגן אין די עבודה פון מסי"נ, איז אבער דער אמת'ע מסי"נ דאס וואס א איד רייסט זיך פארן בורא כ"ע, מיט יסורי הנפש און נפילות וירידות און בילבולים, און עכ"ז איז ער א מתמיד בעבודתו און ער געבט נישט אויף, און דאס אלעס איז בלויז פארן כבוד השי"ת, ממילא איז דאס א משונה'דיגע נחת רוח פאר השי"ת, און דאס זעהט מען ביי משה רעיא מהימנא קדישא, וואס השי"ת האט איהם געשיקט מיט א שליחות צו פרעה הרשע, און ער האט איהם נישט געזאגט וואס די שליחות דארף צו זיין, און משה רבינו ע"ה איז געגאנגען צו פרעה אפי' אן צו וויסן וואס עס גייט זיין אין א מינוט ארום, און נאר אזוי האט ער געקענט ממשיך זיין די אור פון די מוחין עילאין, וואס איז מרומז אין די דריי מכות ארבה חושך בכורות, און דערנאך אינגאנצן ארויסגיין פון מצרים און זיך גרייטן צו קבלת התורה הק'.
און דער עצה היעוצה ווי אזוי זיך צו רייניגן און הייליגן מעהר און מעהר, איז דורך אריינטוהן די מח אין יחודי שמות הק' און צו לעבן שטענדיג מיט אן העכערקייט, ווייל דורך די יחודי שמות הק' איז מען מבער אינגאנצן די אלע מיני שאור און חמץ, און דאס איז דער גרעסטער מצה ומריבה אקעגן די סט"א, און די שלימות וועט בעצם זיין ווען עס וועט מקוים ווערן די פסוק ומלאה הארץ דעה את הוי"ה, דהיינו אז אין יעדע דבר גשמי וועט ארויסשיינען די שם הוי"ה וואס איז אויף איהם, ועכ"ז ווערט געברענגט פונעם הייליגן בעש"ט זי"ע, אז אפי' צדיקים גמורים וואס אלע זייערע תנועות גייען נאר דורך יחודי שמות הק', קען זיך אויך אמאהל אריינכאפן א געוויסע מחשבה וואס איז לא כרצון השי"ת, אבער דאס איז שוין אן אנדערע ענין, דהיינו צו מעלה זיין און מתקן זיין די ניצוץ הק' וואס ליגט באהאלטן אין די מחשבה, און ממילא איז מען אויך מעלה און מתקן די נשמה וואס איז צוגעקלעפט צו די מחשבה, און דאס איז דער ביאור וואס שטייט אין חז"ל "שלך אי אתה רואה אבל רואה של אחרים", דהיינו אז אמאהל דארף דער צדיק אראפגיין פון זיין מדרגה נאר כדי צו מתקן זיין און מעלה זיין אנדערע נשמות בחי' "של אחרים", און דאס איז בעצם וואס עס איז ידוע אז יעדע תפילה און תפילה האבן באזונדערע כוונות און יחודים, וויבאלד איינע פון די עיקרי העבודות ביים דאווענען איז מעלה צו זיין אלע ניצוה"ק וואס דארפן מתוקן ווערן, און ממילא זענען די מחשבות וואס קומען אריין ביים צדיק'ס מח, בכלל נישט קיין פגם ווייל דאס איז בבחי' אתה רואה של אחרים.
ג] און דאס איז א כלל גדול אין עבודת השי"ת, אז דער עיקר תכלית און דער עיקר מטרה איז, זיך אוועקצוגעבן אינגאנצן פארק השי"ת ב"ה וב"ש, און ווי עס ווערט געברענגט ביי משה רבינו ע"ה בא אל פרעה קום צו פרעה, דהיינו אז דער מענטש פיהלט ביי זיך ווי ער איז איין שטיק פרע"ה רח"ל בבחי' מיתה כנ"ל, און נאכמעהר פון דעם, אפי' עס קומט איהם שוין אן עפעס א שטיקל הארה, איז עס בבחי' משה רבינו ע"ה וואס השי"ת האט איהם געשיקט צו פרעה און נישט געזאגט וואס ער זאל איהם איבערגעבן, דהיינו אז דער מענטש איז אנגעפוהלט מיט בילבולים און הסתרות, אבער עכ"ז ווייסט ער אז זיין מטרה איז איין זאך, נלכה נרדפה לדעת את הוי"ה ובו תדבק זיך צו מדבק זיין אין השי"ת, און ממילא איז ער זיך מוסר נפש אויף דעם מיט אן אמת, און אפי' עס וועט איהם אפקאסטן ממש בחי' מיתה וועט ער זיך נישט אפלאזן פון דעם, און ווי הרה"ק רבי מענדל'ע וויטעפסק'ער זי"ע שרייבט (פרי הארץ), אז מענטשן מיינען אז אנצוקומען צום תכלית קען גיין אויך אן מסירות נפש, אבער אין אמת'ן איז דאס נישט מעגליך, ווייל אהבת השי"ת מיינט בכל לב ובכל נפש ובכל מאודו, ווייל טאמער עס פעהלט אינעם עיקר האהבה איז ער דאך א עובד את עצמו, און אזוי ווי מיר זעהן אז ווען א מענטש וויל גאהר שטארק אויספירן א געוויסע תשוקה, וועט זיך דער מענטש מקריב זיין אויף דעם און דאס איז נאר ביי א דבר גשמי, און ווער רעדט נאך ווען עס רעדט זיך וועגן דער עיקר שבעיקרים איז דאך געוויס על אחת כמה וכמה, אז דער מענטש דארף צו גיין מיט אן אמת'ע מסירות נפש אפי' עס וועט איהם קאסטן בחי' מיתה, און ווי צדיקים האבן געטייטשט אויפן מאמר חז"ל (תנחומא פר' כי תצא י'), אז עמלק הרשע ימ"ש וזכרו שטייט חותך מילתן של ישראל וזורקן למעלה, הגם שאין מקרא יוצא מידי פשוטו, אבער בדרך העבודה קען מען זאגן אז דער עיקר קלי' עמלק איז, אז דער מענטש זעהט זיך אינעם מציאות און ער לעבט שטענדיג מיט זיינע הרגשים, צו ער איז צופרידן אדער נישט צו האט ער גילויים אדער נישט צו איז ער בדרך עליה אדער נישט, און ממילא דארף ער יעדע שטיקל תקופה טוישן זיין מטרה און השקפה, ווייל ער זעהט נישט זיינע עליות אינעם פריעדיגן מהלך, אבער אין אמת'ן דארף מען צו וויסן אז איינע פון די יסוד היסודות איז זיך מבטל זיין אינגאנצן, און אפי' ער זעהט דעם תנין הגדול דהיינו דער סט"א פאר זיינע אויגן, דאך טוהט ער זיך שטארקן מיט מסי"נ באמת, און אזוי גייט ער אריבער אלע שוועריקייטן פונעם טיפן ים סוף ווי נחשון בן עמינדב, און ער שפאלט אדורך דער ימא דאורייתא, דהיינו אז דעמאלס איז ער מגלה די פנימי' פון זיין עצמי' וואס דאס ווערט אנגערופן יחדה דנשמתא, דהיינו די פנימי'דיגע חלק פונעם עצמי' פונעם מענטש, אז דאס איז ער מפקיר פארן בורא כ"ע באמת, און אדרבה אפי' מען האט יא משיג געווען א געוויסע אור איז אלעס בלויז א מציאה, ווי חז"ל זאגן (מגילה ו:) יגעתי ומצאתי תאמין ווייל אפי' נאכן פארשטיין און משיג זיי די בחי' איז עס בלויז בבחי' מציאה דהיינו א מתנה פון השי"ת.
און עס ווערט געברענגט אין כתבי האר"י הק' זי"ע (שער הפסוקים פרשת בא), אז מכת ארבה איז בבחי' שם הוי"ה הק' במילוי שם ב"ן [יו"ד ה"ה ו"ו ה"ה בגימ' ב"ן], און מכת חושך איז בבחי' שם הוי"ה הק' במילוי שם מ"ה [יו"ד ה"א וא"ו ה"א], און מכת בכורות איז בבחי' שם הוי"ה הק' במילוי שם ס"ג [יו"ד ה"י וא"ו ה"י], און קריעת ים סוף איז בבחי' שם הוי"ה הק' במילוי שם ע"ב [יו"ד ה"י וי"ו ה"י], און ביי קריעת ים סוף איז נשלם געווארן די שלימות פון די אלע צירופי שם הוי"ה, און דארטן איז דאס געווען בבחי' יוסף הצדיק ווי חז"ל זאגן הים ראה וינס ארונו של יוסף ראה, און ווי מיר זעהן אז יעקב אע"ה האט איהם אנגערופן בן פורת יוסף וואס פור"ת איז בגימ' די שמות הק' ע"ב ס"ג מ"ה ב"ן מיט די לבושים דהיינו די שמות הק' בצירוף שם אקי"ה [קס"א קמ"ג קנ"א דהיינו די אלע צירופי שם אקי"ק], און כידוע וואס עס ווערט געברענגט אין זוה"ק (ח"ג רנ"ח.), אז אבא יסד ברתא, דהיינו אז מכח ספי' חכמה [וואס אבא איז בבחי' חכמה], ווערט די ספי' מלכות וואס איז בבחי' נוקבא אויפגעבויעט, און אינעם ספה"ק טל אורות ווערט אויך געברענגט אז אין די עולמות העליונים, איז יעדע מדרגה משפיע אויף די פערטע אינטערשטע מדרגה איטער דעם, ממילא קומט אויס אז ספי' חכמה איז משפיע אויף מידת מלכות, וואס מלכות איז מרמז אויפן שם ב"ן וואס איז פיהר מדרגות נאך שם ע"ב וואס איז מרמז אויף חכמה, ממילא איז דער אות י' פונעם שם הוי"ה משפיע אויפן אות ה' [י-חכמה ה-בינה ו-חסדים דדעת ה-גבורות דדעת], און אזוי אויך ווערט געברענגט אז אין די דורות האחרונים, האט השי"ת אראפגעשיקט דריי גרויסע נשמות אויף די וועלט, נשמת רבינו האר"י הק', נשמת רבינו מאור עיננו הבעש"ט הק', נשמת רבינו בעל הליקו"מ, והיינו אז דער אר"י הק' איז געווען בבחי' י', בעש"ט הק' בחי' ה', ליקו"מ הק' בחי' ו', און לעת"ל וועט נתגלה ווערן די תורה החדשה מאיתי תצא וואס דאס איז בבחי' אות ה', והיינו אז לעת"ל וועט נתגלה ווערן די עמקות האור וואס איז אין די תורת רבינו האר"י הק', וכנ"ל אז די אות י' מיטן אות ה' האבן א שטארקע שייכות, און דאס זעהן מיר ווי עס שיינט שוין גאהר שטארק די אור חוזר פון זמן ביאת המשיח, ווי מיר זעהן אין די לעצטע תקופות וואספארא מהפכה עס איז געווארן מיטן באלייכטן תורת רבינו האר"י הק', וואס דאס ווייזט אז די אור פון ביאת המשיח איז שוין גאהר נאנט, ממילא דארף מען זיך מחזק זיין און זיך מדבק זיין אינעם עצמ' האלוקות, און מגלה זיין אז אלעס איז בלויז עצמותו ית"ש, און ווי הרה"ק דער בעל התניא זי"ע האט געזאגט אז די שם הוי"ה בניקוד צבאות [מידת מלכות][1], איז דער שם וואס איז מאחד אלע עולמות דהיינו אז בריאה יצירה עשיה ווערן איינס מיטן עולם האצילות, דהיינו אז הגם בדרך כלל ווערן די נידריגע עולמות אנגערופן עולמות הנפרדים, אבער לעת"ל וועט אלעס ווערן איין שטיק אלוקות ממש בבחי' מרכבה פארן כסא הכבוד, און די עולמות בריאה יצירה ווערן בבחי' כלים פאר די עולם האצילות, וואס דאס איז די בחי' פונעם דעת אין די העכסטע בחי' דהיינו אינעם עולם אדם קדמון, און דאס איז די בחי' פון ניקוד צבאות, ווייל אין מידת מלכות דווקא דייקא דארט קען מען מגלה זיין די העכסטע אורות בבחי' אות י' דשם הוי"ה הק' וואס ווערט נתגלה.
און דאס איז דער פשט דעה חכמה לנפשך והיא כתר לראשך, און ווי עס ווערט געברענגט פונעם הייליגן בעל התניא זי"ע אז דעת אז מרמז אויפן זיכרון, דעת לשון התקשרות בסוד וידע אדם וגו', דהיינו אז דער מענטש דארף זיך שטענדיג מקשר זיין און מעורר זיין די חסדים מגולים וואס השי"ת האט געטוהן מיט אונז, וואס דאס איז דער בחי' פון חכמה צד הימין בחי' חסד, און מיטן כח ההתקשרות איז מען ממשיך די חסדים אין די יעצטיגן מצב און מציאות, און ח"ו צו זאגן אז די חסדי שמים די גרויסע ניסים ונפלאות און אזוי אויך די אלע גרויסע מדרגות פון די פריעדיגע דורות, דאס איז נאר געווען אמאהליגע צייטן אבער היינט איז דאס נישט שייך, ח"ו אזוי צו זאגן אני ראשון ואני אחרון זאגט דער פסוק, והיינו אז אין יעדן מצב דארף מען זיך מקשר זיין מיט די גרויסע רחמי שמים, וואס השי"ת האט געטוהן מיט אונז אלע דורות מיום היינו לגוי, און ממילא אז מען לעבט כסדר מיט די השקפה, איז מען זוכה צו דעם אמת'ע ביטחון און אמונה שלימה, און מען טראכט נישט פון די אייגענע ישות און די אייגענע מצב און מציאות, ווייל מען לעבט כסדר מיט די געדאנק אז אלעס איז בלויזע רחמים וחסדים פון השי"ת, און וואס השי"ת טוהט מיט מיר אזוי איז דער בעסטע הנהגה וואס קען נאר זיין, און ממילא וועט מען קענען זיך ריכטיג מדבק זיין אין השי"ת, וואס דער ריכטיגע דביקות אין השי"ת איז, ווען מען טראכט נישט מיט אמאהל איין רגע פון די אייגענע מציאות, און ממילא איז מען זוכה צו די מדרגה פון מסי"נ וואס דאס איז דער עיקר תכלית אינעם עבדות השי"ת, וואס דער אנהייב און דער מינימאם פון מסי"נ מיינט, צו טראכטן בלויז פון השי"ת און בכלל נישט אריינגיין אינעם אייגענעם מציאות, און ממילא וועט מען זוכה זיין אז אפי' מען איז אינעם מצב בבחי' נפש, דהיינו בבחי' פרע"ה פה רע ריח רע בחי' מיתה, דהיינו אז פה וואס איז מרמז אויף מלכות, וואס מלכות איז די בחי' פונעם מציאות הבריאה, און די מלכות איז בבחי' רע דהיינו בבחי' מיתה, עכ"ז וועט זיך דער מענטש נישט רוהרן פון זיין עבודה תמידית, נאר אדרבה ער וועט זיך פרייען מיט יעדע מצב וואס השי"ת ברוב רחמיו וחסדיו איז איהם מזמין, און ממילא איז מען זוכה צו והיא כתר לראשך, דהיינו אז מען ווערט אזוי דבוק און איינס מיט השי"ת, ביז א יעדע מצב און מציאות איז ביי איהם בלויז אלוקות ממש, בבחי' כתר דהיינו איינס מיט השי"ת אן קיין שום פירוד.
און דאס איז דער גרויסע יו"ט פון חמשה עשר בשבט, וואס דאס איז דער יו"ט פון מידת יסוד, וואס דער מידת יסוד איז בעצם טמיר ונעלם [ווייל דאס איז נישט קיין אייגענע ספי' פאר זיך נאר א התכללות פון אלע מידות], און דער אמת'ע התגלות פונעם מידת יסוד איז נאר ווען עס איז פארהאן א יחוד זו"ן[2], וואס דעמאלס איז דער יסוד דער עיקר משפיע אויפן מלכות, און כידוע אז יעדע יחוד גייט נאר דורך מסירות נפש, ווייל א יחוד איז דער פשט אז צוויי פארשידענע פרצופים זענען זיך מייחד, וואס דאס קומט דורך א ביטול פוון איין פרצוף צום צווייטן, וואס הגם זיי זענען פארשידענע פרצופים, אבער עכ"ז לצורך היחוד און לצורך ההולדה זענען זיי זיך מייחד, און דאס איז דער הבנה אין מסי"נ צו פארגעסן פון זיך און טראכטן נאר פונעם נקודת האמת, און דאס איז וואס צדיקים זי"ע האבן מגלה געווען דעם סוד פון ר"ה לאילן, וואס אילן איז בגימ' הוי"ה אדנ"י דהיינו דער יחוד האמיתי, וואס הוי"ה איז דער סוד פון יחודא עילאה און אדנ"י איז דער סוד פון יחודא תתאה, דהיינו צו מגלה זיין אז אינעם שפל המדרגה בבחי' אדנ"י איז פארהאן דער גרעסטע יחודא עילאה, און מיט דעם קען מען פארשטיין דאס וואס מען איז מדייק, אז עס וואלט געדארפט שטיין ר"ה לאילנות און נישט לאילן, נאר דער ביאור איז אז דער תנא קומט אונז לאזן הערן, אז דער עיקר התכלית איז אפצולאזן אלע ארומיגע נארישקייטן און הרגשים מוחין און אורות, און זיך מדבק זיין אינעם פנימי' האילן צו לעבן מיטן מטרה האמיתית, אז דער עיקר איז זיך צו מדבק זיין אינגאנצן אינעם שם הוי"ה הק'.
זאל אונז השי"ת העלפן מעורר צו זיין אונזערע הערצער אונז זאלן נאכיאגן און משתוקק זיין נאר נאכן דביקות האמת און אפלאזן אלע דברים חיצוני' נאר מיר זאלן זיך מדבק זיין אינעם יחוד אילן העליון יחוד הוי"ה אדנ"י לייחד קוב"ה ושכינתיה און מיר זאלן זוכה זיין ממשיך צו זיין די נייע שרף האילנות פונעם נחל נובע מקור מים חיים תורה דעתיקא סתימאה בביאת גואל צדק ברחמים במהרה בימינו ממש אמן.
הערות שוליים רעדאַקטירן
- ↑ כידוע אז אלע שמות הוי"ה וואס זענען אקעגן די ספי' האבן געוויסע נקודות, און דער שם הוי"ה במידת מלכות איז בניקוד צבאות דהיינו שבא קמץ חולם, און אין דעם שם ווערט נתגלה די העכסטע אור בבחי' שם ע"ב, וואס איז דער העכסטער שם פון די פיר שמות הק', וכנ"ל אז דייקא אין מידת מלכות דהיינו אין דער וועלט די עולם העשיה, וואס איז ארומגענומען פול מיט חשכיות און בילבולים, דייקא דא ווערט נשלם די העכסטע גילויים בבחי' שם ע"ב, און אויך אלע פיר שמות הק'.
- ↑ דהיינו דער יחוד זעיר אנפין [ו' מידות] מיט נוקבא [מלכות] וואס יעדע יחוד גייט מיטן יחוד זו"ן [זעיר אנפין ונוקבא], און דער יסוד איז ממשיך און משפיע די השפעה פון זעיר אנפין ביז מלכות.